مرکز پژوهش‌های مجلس گزارشی از وضعیت اقتصادی ایران را منتشر کرده است. بر اساس این گزارش خط فقر، نرخ تورم، بیکاری و ضریب جینی همه در هشت سال گذشته سیر صعودی داشته‌اند.
خط فقر متوسط کشوری در ایران از ماهیانه ۵۰۰ هزار تومان برای یک خانواده چهارنفره در سال ۱۳۹۰ به دو میلیون تومان در سال ۹۸ رسیده است. خط فقر در تهران نیز از یک میلیون تومان در سال ۹۰ به چهار میلیون و ۵۰۰ هزار تومان رسیده است.
در سال ۹۶ خط فقر متوسط کشوری اندکی کمتر از یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان و خط فقر شهر تهران دو میلیون و ۵۰۰ هزار تومان بوده است این بدان معناست که در عرض دو سال خط فقر در تهران تقریبا دوبرابر شده است.
این آمار در تازه‌‌ترین گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس منتشر شده است. بر اساس این گزارش نرخ فقر کشوری از کمی بیشتر از ۱۵ درصد در سال ۹۰ به ۱۸،۴ درصد در سال ۹۷ رسیده است. این بالاترین نرخ فقر کشوری از سال ۹۰ تا ۹۷ است.
درآمد سرانه
این گزارش همچنین تصریح کرده که درآمد سرانه کشور از سال ۹۰ تا ۹۸، ۳۴ درصد کاهش و قدرت خرید هر ایرانی نسبت به سال ۹۰ حدود یک سوم کاهش داشته است.
در حالی که درآمد سرانه هر ایرانی در سال ۱۳۹۰، اندکی بیشتر از هفت میلیون تومان بوده، این درآمد در سال ۹۸ به چهار میلیون و ۸۰۰ هزار تومان سقوط کرده است.
سیر درآمد سرانه در این سال‌ها همواره نزولی بوده غیر از سال ۹۶ که درآمد سرانه نسبت به سال ۹۵ حدود یک میلیون تومان افزایش داشته است.
بر اساس این گزارش اگر از سال ۹۹ به بعد رشد اقتصادی ۸ درصدی تحقق یابد، شش سال زمان نیاز است تا به سطح درآمد سال ۱۳۹۰ بازگردیم.
رشد اقتصادی
مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارش خود متوسط رشد اقتصادی ایران از سال ۱۳۹۱ تا ۹۸ را نزدیک به صفر اعلام کرده است. این نرخ همچنین در سال‌های اخیر بسیار نوسان داشته و مثلا از حدود منفی هشت درصد در سال ۹۱ به حدود ۱۳ درصد در سال ۹۵ رسیده و در سال ۹۸ مجددا به حدود منفی ۷ درصد سقوط کرده است.
پیش‌بینی نرخ رشد اقتصادی برای سال ۹۹، حدود منفی شش درصد و برای سال ۱۴۰۰ حدود سه درصد است.
نرخ تورم
مرکز پژوهش‌های مجلس متوسط نرخ تورم بلندمدت اقتصاد ایران را نزدیک به ۲۰ درصد اعلام کرده است. این در حالی است که متوسط نرخ تورم دنیا در سال ۲۰۱۸، ۲،۴ درصد بوده است. ایران پس از ونزوئلا، زیمبابوه و آرژانتین بالاترین نرخ تورم را دارد.
بر اساس این گزارش نرخ تورم نقطه به نقطه در سال ۹۸، کمی بیشتر از ۵۰ درصد بوده است. این بالاترین نرخ تورم از سال ۱۳۷۳ تا کنون است.
تورم نقطه به نقطه خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها در سال ۹۸، ۸۵،۳ درصد بوده است.
در محاسبه تورم نقطه‌به‌نقطه شاخص قیمت کالاها را در پایان هر ماه نسبت به ماه سال گذشته می‌سنجد. برای مثال، شاخص قیمت اردیبهشت ۹۹ (میانگین موزون قیمت سبد خانوار) به شاخص قیمت مدت مشابه سال قبل، یعنی شاخص قیمت در اردیبهشت ۹۸ مقایسه شود.
نرخ بیکاری
مرکز پژوهش‌های مجلس نرخ بیکاری را به تفکیک استان، جنسیت، جوانان و فارغ‌التحصیلان اعلام کرده است.
بر این اساس در میان استان‌ها کرمانشاه با ۱۸،۷ درصد بالاترین نرخ بیکاری را دارد. پس از آن استان چهار محال و بختیاری با ۱۷،۴ درصد و خوزستان با ۱۵،۷ درصد قرار دارند.
نرخ بیکاری در استان تهران ۱۲،۲ درصد است.
در اکثر استان‌ها نرخ بیکاری زنان بسیار بیشتر از مردان و گاه تا دو برابر آن است. تنها در استان‌های خراسان شمالی، زنجان و همدان نرخ بیکاری زنان اندکی کمتر از مردان است.
ضریب جینی
بر اساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس ایران، ضریب جینی از ۳۷ درصد در سال ۱۳۹۰ به ۴۰،۹ درصد در سال ۹۷ رسیده است. در این گزارش آمده است: «روند صعودی ضريب جينی و نسبت ده درصد ثروتمندترين به ده درصد فقيرترين جمعيت از سال ۱۳۹۲ نشان دهنده افزايش قابل توجه نابرابري و شكاف اجتماعی در نتيجه رشد اقتصادی منفی و تورم بالای اقتصاد طی اين سال‌ها بوده است.»
شاخص جینی یا ضریب جینی شاخصی اقتصادی برای محاسبهٔ توزیع ثروت در میان مردم است. بالا بودن این ضریب در یک کشور معمولاً به عنوان شاخصی از بالا بودن اختلاف طبقاتی و نابرابری درآمدی در این کشور در نظر گرفته می‌شود.
