بوریس جانسون نخستوزیر بریتانیا در تاریخ 28 آبان 99، برنامه ده مادهای خود تحت عنوان «انقلاب صنعتی سبز» را رونمایی کرد. یکی از اهداف نخست وزیر بریتانیا برای طرح برنامه بلندپروازانه ده مادهای خود، ایجاد 250 هزار شغل در کشور عنوان گردیده است. دولت انگلیس با انتشار طرح مذکور اعلام کرده است که این برنامه با دربرگرفتن موضوعاتی همچون انرژی پاک، حمل و نقل، محیط زیست و طبیعت و فنآوریهای نوین، به بریتانیا اجازه میدهد تا سهم خود در تغییرات آب و هوایی تا سال 2050، به ویژه در ارتباط با اجلاس بینالمللی اقلیمی سازمان ملل متحد در سال آینده در گلاسگوی اسکاتلند را به پیش ببرد.
در این طرح که بخشی از ماموریت نخست وزیر برای ارتقاء شرایط زیست محیطی کشور اعلام گردیده، قرار است مبلغ 12 میلیارد پوند از سوی دولت برای ایجاد و پشتیبانی بالغ بر 250 هزار شغل تخصصی مربوط به شغل سبز تا سال 2030 تخصیص داده شود.
حوزه جغرافیایی این طرح شامل مناطق مهم صنعتی انگلیس، از جمله مناطقی در شمال شرقی، مناطق یورکشایر اند هامبر، وست میدلندز، اسکاتلند و ولز میباشد که به ادعای نخستوزیر این کشور، انقلاب صنعتی سبز را محقق نموده و مشاغل سبز و صنایع آتی را ایجاد خواهند نمود.
ده ماده ای که نخست وزیر انگلیس در این برنامه قید کرده عبارتند از:
1) انرژی نیروگاههای بادی دریایی: بهرهگیری از باد فراساحلی برای تامین انرژی خانهها، به چهار برابر میزان فعلی یعنی تا 40 گیگاوات تا سال 2030 خواهد رسید که از 60 هزار شغل حمایت خواهد نمود.
2) هیدروژن: همکاری با بخش صنعت جهت تولید 5 گیگاوات ظرفیت تولید هیدروژن با کربن کم، تا سال 2030 در صنایع، حمل و نقل، نیروگاه و منازل مسکونی و با هدف توسعه اولین شهری که تا پایان دهه جاری، بطور کامل از انرژی هیدروژن استفاده خواهد نمود.
3) هسته ای: پیشرفت هستهای به عنوان یک منبع انرژی پاک، و توسعه نسل آتی رآکتورهای کوچک و پیشرفته، که قادر به پشتیبانی از 10 هزار شغل خواهند بود.
4) خودروهای برقی (الکتریکی): حمایت از مراکز تولید خودرو در انگلیس از جمله در مناطق میدلندز غربی، شمال شرقی و شمال ولز برای تسریع در تغییر مسیر بسوی خودروهای برقی و هدایت زیرساخت های ملی کشور جهت حمایت از تولید خودروی برقی.
5) حمل و نقل عمومی، دوچرخه سواری و پیاده روی: یافتن روشهای ایجاد جذابیت بیشتر برای دوچرخه سواری و پیاده روی و انجام سرمایهگذاری در بخش حمل و نقل عمومیبا آلایندگی صفر.
6) هواپیمای با آلایندگی صفر و دریانوردی سبزتر: حمایت از صنایع برای تبدیل شدن به کربن صفر، از طریق پروژههای تحقیقاتی هواپیماها و کشتیهای با آلایندگی صفر.
7) منازل و ساختمانهای دولتی: احداث منازل مسکونی، مدارس و بیمارستانهایی بصورت سبزتر و گرمتر بودن و با مصرف بهینه بیشتر انرژی که این امر تا سال 2030 بالغ بر 50 هزار شغل ایجاد مینماید. برای این منظور تا سال 2028 بصورت سالیانه بالغ بر 600 هزار پمپ حرارتی نصب خواهند گردید.
8) جداسازی دی اکسید کربن: برنامه دولت بریتانیا برای پیشتاز شدن در جهان در موضوع فنآوری جداسازی و ذخیره کردن کربن مضر و انتقال آن از اتمسفر، با هدف انتقال 10 مگاتن دی اکسید کربن تا سال 2030
9) طبیعت: حفاظت و احیای محیط طبیعی، کاشت درخت در 30 هزار هکتار بصورت سالیانه، که منجر به ایجاد هزاران شغل خواهد گردید.
10) نوآوری و امور مالی: توسعه فنآوریهای پیشرفته مورد نیاز برای دستیابی به اهداف انرژی فوق الذکر و تبدیل شدن شهر لندن به مرکز جهانی امور مالی سبز.
بوریس جانسون نخستوزیر انگلیس در این ارتباط اظهار داشت:
اگرچه در سالجاری، اقتصاد ما راهی کاملا متفاوت از پیشبینیهای قبلی را طی کرده است، ولیکن اینجانب از برنامه بلند پروازانه خود برای مناطق مختلف کشور نیز غافل نگردیده ام. همچنان که در راه حذف کامل آلایندگیها تا سال 2050 گام برمیداریم، برنامه 10 مادهای ارائه شده، صدها هزار شغل سبز را در این ارتباط ایجاد، پشتیبانی و حفاظت خواهد نمود. انقلاب صنعتی سبز ما توسط توربینهای بادی اسکاتلند و شمال شرق کشور، خودروهای برقی (الکتریکی) تولید شده در منطقه میدلندز و آخرین فنآوریهای توسعه یافته در مناطق پیشرفته ولز محقق خواهد شد. بنابراین ما میتوانیم به آیندهای با رفاه بیشتر و همچنین سبزتر امیدوار باشیم.
نخست وزیر بریتانیا همچنین در ارتباط با سرمایهگذاریهای لازم برای این منظور، تصمیمات زیر را اعلام کرده است:
جداسازی دی اکسید کربن: مبلغ 200 میلیون پوند جهت ایجاد 2 خوشه آلیاژی جذب مولکول کربن تا اواسط دهه 2020، و همچنین 2 مجموعه دیگر تا سال 2030 اختصاص داده خواهد شد. این مبلغ، کل سرمایهگذاری انجام شده در این زمینه را تا 1 میلیارد پوند افزایش خواهد داد و از 50 هزار شغل حمایت خواهد نمود.
هیدروژن: اختصاص مبلغ تا 500 میلیون پوند، برای آزمایشهای کنترل کیفیت خانهها با استفاده از هیدروژن جهت گرم کردن و مصارف خانگی، شروع از منطقه مسکونی مبتنی بر انرژی هیدروژن در سال 2023، حرکت به سمت یک دهکده هیدروژن تا سال 2025، و ایجاد یک شهر هیدروژن متشکل از دهها هزار خانه قبل از پایان دهه جاری. برای تحقق این موضوع، مبلغ 240 میلیون پوند برای تامین امکانات جدید تولید هیدروژن اختصاص پیدا خواهد کرد.
هسته ای: مبلغ 525 میلیون پوند برای کمک به توسعه نیروگاههای هسته ای بزرگ و کوچک و انجام تحقیق و توسعه پیرامون رآکتورهای مدولار پیشرفته اختصاص خواهد یافت.
خودروهای برقی (الکتریکی): نخستوزیر انگلیس اظهار داشت که پس از مشورتهای زیاد با تولیدکنندگان و فروشندگان خودرو، این کشور فروش خودروهای جدید بنزینی و دیزلی و کامیونتها را تا سال 2030 و ده سال زودتر از برنامه پیش بینی شده، پایان خواهد داد. درعین حال، اجازه فروش ماشینهای هیبریدی و ونهایی که قادر به رانندگی تا مسافت قابل توجهی میباشند، تا سال 2035 صادر خواهد گردید.
خاطرنشان می سازد، تاریخ اعلام شده برای ممنوعیت جدیدی که در این برنامه اعلام گردیده، حاکی از شتاب گرفتن اهداف اولیه دولت انگلیس است. مقامات این کشور، برای اولین مرتبه سال 2040 را برای ممنوعیت خودروهای سواری و ون بنزینی و گازوئیلی اعلام کرده بودند. ولیکن فوریه سالجاری این مهلت به سال 2035 و در هفته جاری نیز، با تجدید نظر توسط نخست وزیر این کشور، مجددا به 2030 تغییر یافت.
جهت حمایت در تغییر زمان ضرب الاجل یادشده، نخستوزیر انگلیس اعلام کرد:
اختصاص مبلغ 1.3 میلیارد پوند جهت تسریع در استفاده از ایستگاههای شارژ خودروهای برقی در پارکینگ منازل مسکونی، خیابانها و بزرگراهها در سراسر انگلیس.
اختصاص مبلغ 582 میلیون پوند کمک بلاعوض به افرادی که وسایل نقلیه با آلایندگی کم یا صفر خریداری میکنند.
اختصاص حدود 500 میلیون پوند در طی 4 سال آینده برای توسعه و تولید باتری خودروهای برقی، به عنوان بخشی از تعهد دولت بریتانیا جهت تامین حداکثر 1 میلیارد پوند برای تقویت انجام سرمایهگذاری بینالمللی در مراکز تولید این کشور از جمله مناطقی در میدلندز و شمال شرقی. دولت انگلیس اعلام کرده است که در نتیجه این امر، هزاران شغل جدید، به ویژه در مناطق یادشده ایجاد خواهند گردید.
منازل مسکونی و ساختمانهای دولتی: دولت انگلیس اعلام کرده است که سال آینده میلادی، مبلغ 1 میلیارد پوند برای ارتقاء مصرف بهینه انرژی منازل مسکونی و ساختمانهای دولتی فعلی و جدید، در ارتباط با سبزتر کردن ساختمانها و تمدید برنامه کمکهای بلاعوض برای خانههای سبز به مدت یکسال، حذف قبض کاغذی بیمارستانها و مدارس، بعنوان بخشی از برنامه جداسازی دی اکسید کربن اختصاص خواهد یافت.
دریانوردی سبزتر: اختصاص مبلغ 20 میلیون پوند جهت ایجاد رقابت در توسعه فناوری دریانوردی پاک، از قبیل انجام مطالعات امکان سنجی در سایت های مهم.
در برنامه ده ماده ای بوریس جانسون همچنین اعلام گردیده است که سایر بخشهای اصلی طرح نخست وزیر بریتانیا با تصمیمات مرتبط با انجام سرمایهگذاری که در سال گذشته اتخاذ گردیده است همراه میباشند، از جمله اختصاص مبلغ 1 میلیارد پوند به صندوق نوآوری انرژی برای پیشتاز بودن در زمینه فنآوریهای مورد نیاز جهت رسیدن به اهداف جدید انرژی، اختصاص مبلغ 5 میلیارد پوند برای سایر راههای سبز، شامل دوچرخه سواری، پیاده روی و استفاده از اتوبوس و همچنین اختصاص مبلغ 5.2 میلیارد پوند برای احداث سیلبند در سواحل انگلستان تا سال 2027.
بعلاوه، دولت بریتانیا اعلام کرده است که طرح 10 مادهای یادشده، آغاز مسیری خواهد بود که این کشور با اتخاذ برنامههای بیشتر برای کاهش انتشار گازهای گلخانهای در سال آتی و همزمان در آستانه برگزاری اجلاس بین المللی اقلیمی سازمان ملل متحد در گلاسکو (COP26)، به سمت آلایندگی صفر در پیش گرفته است.
جمعبندی :
باتوجه به وضعیت رکود فعلی اقتصادی انگلیس در دوره پساکرونا، دولت بدنبال طرحهایی ابتکاری جهت ایجاد انگیزه برای راهاندازی پروژههای اقتصادی با هدف کاهش بیکاری و رشد اقتصادی میباشد. از جانب دیگر، باتوجه به میزبانی انگلیس برای برگزاری اجلاس سران آب و هوایی که سال آینده در گلاسکو صورت میگیرد، دولت انگلیس مایل است از این فرصت برای ایجاد تحرک جدیدی در اقتصاد سبز استفاده نموده و با توجه به توانایی نهادهای مالی خود بتواند بخشی از سرمایهگذاری جهانی را به این سمت جذب کند. بویژه در این شرایط، انتخاب جو بایدن بجای ترامپ، که پیوستن دوباره به معاهده محیط زیستی پاریس را جزو اولویت های خود قرار داده است، خود میتواند بعنوان عامل مهمی در نزدیک کردن سیاستهای دو کشور عمل کند. نزدیک کردن روابط فراآتلانتیکی برای انگلیس که بطور جدی پیگیر انعقاد معاهده تجارت آزاد میان انگلیس و آمریکا بعنوان یک اولویت میباشد، نقش تعیین کننده ای در موفقیت و یا شکست سیاست های دولت انگلیس در دوره پس از برگزیت خواهد داشت.